Stefan Żeromski ur. 14 X 1864, Strawczyn (świętokrzyskie), zm. 20 XI 1925, Warszawa
powieściopisarz, nowelista, dramaturg, publicysta, uznawany za najwybitniejszego prozaika przełomu XIX i XX w.

Stefan Żeromski pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej o tradycjach patriotycznych. W 1874–86 uczył się w gimnazjum w Kielcach (jednym z jego nauczycieli był znany badacz i krytyk literacki, A.G. Bem, który oddziałał na osobowość Żeromskiego). W 1886–88 studiował w półwyższym (Żeromski nie miał świadectwa dojrzałości) Instytucie Weterynaryjnym w Warszawie; działał też w nielegalnych kołach młodzieżowych oraz w tajnym Związku Młodzieży Polskiej (ekspozyturze Ligii Polskiej). Z powodu braku środków do życia musiał przerwać studia i 1888–91 zajmował się guwernerką, m.in. w Nałęczowie. W 1892 wyjechał po raz pierwszy za granicę (odwiedził m.in. Wiedeń, Monachium, Pragę), w Szwajcarii był bibliotekarzem w Polskim Muzeum Narodowym w Rapperswilu. Po powrocie do Warszawy 1897–1904 pracował w Bibliotece Ordynacji Zamojskich, później zajmował się wyłącznie pisarstwem. Zbliżył się do środowiska "Głosu" i PPS. Rozwijał działalność oświatową i kulturalna (zwłaszcza w Nałęczowie); 1909–12 przebywał w Paryżu; od 1913 w Zakopanem. Sprzyjając ruchowi niepodległościowemu (1906 spotkał się z J. Piłsudskim), po wybuchu I wojny światowej 1914 zaniechał jednak (mimo początkowego akcesu do Legionów Polskich) związków z obozem Piłsudskiego ze względu na swój negatywny stosunek do polityki państw centralnych. W 1918 należał do organizatorów polskiej władzy państwowej na Podhalu, pełnił funkcję prezydenta tzw. Republiki Zakopiańskiej. Od 1919 w Warszawie (od 1924 mieszkał na Zamku Królewskim); brał udział wraz z J. Kasprowiczem w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach, 1920 założył Towarzystwo Przyjaciół Pomorza; inicjator PAL, współtwórca (1920) i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich, 1924 założył polski oddział Pen Clubu

 

1892–1897 - bibliotekarz w Polskim Muzeum Narodowym Rapperswilu

1895 - opublikował Opowiadania i Rozdzióbią nas kruki, wrony...

1897–1904 - praca w Bibliotece Ordynacji Zamojskich w Warszawie

1897 - ukończył powieść Syzyfowe prace

1900 - opublikował Ludzi bezdomnych

1904 - ukończył powieść Popioły

1908 - opublikował Dzieje grzechu

1912 - opublikował Wierną rzekę

1920 - współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich

1922 - opublikował powieść Wiatr od morza

1925 - ukończył Przedwiośnie